در روابط، رفتارهای پرخاشگرانه تنها به صورت توهین و تحقیر و آزارهای جسمی و کلامی مطرح نمی‌شود، بلکه بسیاری از رفتارهای منفعل و به ظاهر بی‌خطر هم می‌تواند زنگ خطری برای تهدید سلامت روان افراد و رابطه شان نیز باشد.
به گزارش از (NYU (New York University، ویژگی‌های یک فرد منفعل پرخاشگر بدین صورت تعریف می شود: "فردی که رفتارهایش به گونه ای باشد که ممکن است به نظر برسد که با شما همراه و پیرو است و یا شما متوجه نمی‌شوید مخالفتی نسبت به رفتارها یا گفته های شما داشته باشد، اما در واقع رفتارهای منفی داشته و به صورت منفعلانه بدون اینکه شما مستقیما متوجه شوید، مقاومت می کند."
اقدامات منفعلانه پرخاشگرانه، می تواند از اقدامات نسبتاً خفیف، مانند بهانه آوردن برای عمل نکردن به یک وعده، تا اقدامات بسیار جدی، مانند خراب کردن موفقیت یک فرد، متغیر باشد.
اکثر افراد منفعل پرخاشگر مزمن دارای ویژگی‌های مشترک هستند مانند:
- داشتن رفتارهای غیرمنطقی،
- به ندرت خصومت خود را مستقیماً ابراز می کنند،
- و رفتارهای منفعل خود را در طول زمان تکرار می کنند.
چگونه متوجه می شوید که با یک فرد منفعل - پرخاشگر در رابطه هستید؟
وجود برخی از رفتارهای کلامی و یا غیرکلامی ناسالم در روابط، نشان دهنده‌ی ویژگی های یک فرد منفعل پرخاشگر در رابطه است. مانند:
1. رفتارهای خاموش و سرد، سکوت کردن
منظور از رفتارهای خاموش و سرد برخورد کردن، عدم ارتباط گیری عمدی و رفتارهای غیر منطقی با افراد است. در روابط شخصی، به این معنی می‌باشد که شما «کار اشتباهی انجام داده اید» و قرار است با این رفتار بی‌توجه و خاموش از طرف فرد منفل پرخاشگر، بدون ابراز کلام مجازات شوید.
یکی از انواع رفتارهای خاموش، خودداری از بیان عشق و محبت است. در این مورد، ارتباط به صورت کوتاه وجود دارد، اما بیان و ابراز آن کوتاه و ناگهانی است. همچنین موضوعات گفتگو سطحی و غیر عاطفی است. با خودداری از صمیمیت، فرد منفعل - پرخاشگر این پیام را می‌فرستد که شما کاری درجهت نارضایتی او انجام داده‌اید و بر این اساس اکنون از عواقب آن رنج می‌برید...
2. "بله" گویی اما درواقع به معنای "نه" گفتن
این روش، یکی از رایج ترین انواع رفتارهای پرخاشگری منفعلانه در روابط است، به ویژه در شرایطی که دو نفر مدتی است که یکدیگر را می شناسند و یکی از آنها تلاش برای حل مسائل خاص را رها کرده است. در اینجا، «بله» گفتن به سادگی راهی برای اجتناب از بحث و تقابل است و راهی برای جلوگیری از تعارض درنظر گرفته می‌شود.
3. گفتن «نمی‌توانم» اما به معنای «نمی‌خواهم»
به همین ترتیب، وقتی شخصی به طور مکرر به درخواست‌های منطقی «نمی‌توانم» می‌گوید و بهانه‌های متعددی را ارائه می‌کند، به سادگی می‌تواند به این معنا باشد که او نمی‌خواهد«مسئولیت» کار را بر عهده بگیرد. فرد منفعل پرخاشگر با ایفای یک نقش نسبتاً درمانده، امیدوار است که شخص دیگری (شاید شما) به تعهد و مسئولیت محول شده به او عمل کند یا اینکه موضوع به سادگی کنار گذاشته شود.
4. کینه توزی و قهر کردن
کینه توزی را می توان به عنوان ناراحتی خاموش و طولانی مدت تعریف کرد. قهر کردن از آزردگی نسبت به خشم ناگفته بیان می‌شود. در هر دو مورد کینه‌توزی وقهر، مسایل به طور مستقیم بیان و پرداخته نمی شوند. وقتی از فرد منفعل پرخاشگر می‌پرسید آیا اشتباهی رخ داده و یا از چیزی دلگیر است، او ممکن است ناراحتی خود را انکار کند و با عباراتی کوتاه مانند: "هیچی!" یا "من خوبم!" اما با عواطف سرد، لحن صدا و طرز بیان، حقیقت را به شما بیان کند.
5. تعلل و پشت گوش انداختن کارها
برخلاف گفتن «بله» اما عدم پیروی از ویژگی‌هایی که قبلاً مورد بحث قرار گرفت، در اینجا فرد منفعل - پرخاشگر وظیفه را انجام می‌دهد ولی در نهایت او با توقف عمدی، فراموش کردن، بهانه آوردن و تعلل کردن، به طور غیرمستقیم نشان می دهد که واقعاً نمی خواهد کار را انجام دهد. با ناامید کردن شما با تاکتیک‌های تاخیری، فرد منفعل-پرخاشگر قدرت را به دست می‌آورد و امیدوار است که از این همه انتظار دست بکشید.
6. تحریک عمدی منفی
گاهی اوقات یک فرد منفعل پرخاشگر خشمگین، عمداً دکمه های روانی حساس شما به برخی مسائل را فشار می‌دهد تا با درگیر شدن شما در آن فعالیت، خشم خود را خالی کرده و به آرامش برسد!
به عنوان مثال می توان به خرج کردن بیش از حد، نشان دادن عمدی رفتارهای لجبازانه یا درگیر شدن عمدی در مسائلی که برای فرد تحقیرآمیز است، اشاره کرد. به طور معمول، این اقدامات نشان دهنده خصومت در مورد موضوعات عمیق تر است که مستقیماً مورد بررسی قرار نگرفته اند .
استفاده از تحریک های منفی صرفاً علائم بیرونی تعارض‌های درون روانی فرد منفعل - پرخاشگر است.
7. با طعنه و کنایه صحبت کردن
برخی از افراد منفعل - پرخاشگر دوست دارند اظهارات انتقادی را در قالب کنایه زدن بیان کنند، که اغلب به صورت طعنه پنهان می شود. تا خصومت خود را نسبت به شما یا نارضایتی خود را از یک موقعیت ابراز کنند. فرد منفعل پرخاشگر با بد جلوه دادن شما و ایجاد احساس بد در شما، امیدوار است برتری روانی را بر شما تحمیل و حفظ کند. وی هنگامی که شما را مورد طعنه و کنایه یا سخنان تحقیرآمیز قرار می دهد، معمولاً با گفتن: "شوخی کردم!" یا "ظرفیت شنیدن شوخی نداری؟" رفتار خود را توجیه می‌کند.
8. کارشکنی و خراب‌کاری‌های عمدی
اقدامات خرابکارانه و کارشکنانه، اغلب برای دستیابی به قدرت و/یا انتقام انجام می شود. در موارد جدی، برای تضعیف قدرت، کم کردن اعتماد به نفس فرد،کاهش شهرت، موفقیت و/یا آسایش شما درنظر گرفته می شوند. رفتارهای کارشکنانه اغلب به صورت مخفیانه انجام می شود و شما اطلاع ندارید چه اتفاقی در حال رخ دادن است و فقط پس از اتمام آسیب، متوجه نتیجه خواهید شد.
نمونه‌هایی از رفتارهای کارشکنانه‌ی منفعل-پرخاشگر عبارتند از: ایجاد شایعات منفی و پشت سر صحبت کردن، طرد اجتماعی، رفتارهای ریاکارانه و زیر پا گذاشتن عمدی وعده ها که همه‌ی اینها به ضرر شماست.
9. سرزنش بی دلیل
در یک رابطه منفعل پرخاشگر، یکی از طرفین ممکن است دیگری را مسئول اصلی ناراحتی‌ها و شکست‌ها بداند. با هدف قرار دادن نقاط ضعف عاطفی و آسیب پذیری شما، افراد منفعل پرخاشگر امیدوارند شما را وادار به مرتفع سازی درخواست ها و خواسته های غیر منطقی کنند. در اینجا رفتار پرخاشگری منفعل نوعی دستکاری و بازی روانی اجباری محسوب می‌شود.
نمونه‌ای از دیالوگ سرزنش گری و مقصر جلوه دادن عمدی در روابط:
- «اگر من از رابطه‌مان ناراضی هستم تقصیر توست، چون آنچه را که می خواستم برایم فراهم نکردی.»
- !؟
10. تظاهر به قربانی بودن
در اینجا نیت از رفتارهای پرخاشگری منفعل، دستکاری و بهره برداری از حسن نیت، ایجاد حس عذاب وجدان، ایجاد احساس وظیفه نشناسی و تعهد نداشتن، به منظور کسب منافع و امتیازات غیر معقول است.
بیایید باهم جمع‌بندی کنیم:
اگر خود را در یک رابطه منفعل پرخاشگر می بینید، استراتژی ها و مهارت های زیادی وجود دارد که می توانید برای کمک به بازگرداندن سلامت، احترام و همکاری از آنها استفاده کنید. اگر تعداد کمی از رفتارها را در مدت زمان کمی تجربه کرده‌اید، نمی‌توان اسم آن را رفتارهای منفعل پرخاشگر نامید، بلکه ناراحتی‌های موقعیتی منجر به کم شدن سازگاری فرد شده است.
این مهم را درنظر داشته باشید که، یک فرد منفعل پرخاشگر از فاصله گرفتن و رفتارهای ناسالم به عنوان «تنبیه عاطفی» استفاده می کند تا بازسازی رابطه.
نظرتان را درمورد کارگاه با ما به اشتراک بگذارید