شاید این موضوع عجیب به نظر بیاید که رژیم غذایی میتواند در کنترل وضعیت برخی اختلالات روانی اثرگذار باشد. اما در دنیای واقعی چنین امری امکانپذیر بوده و در این مطلب قصد داریم تا برخی از مواد غذایی که میتوانند اختلال OCD را کنترل کنند معرفی کرده و نحوه عملکرد آنها را تشریح کنیم. اختلال وسواس فکری-عملی (OCD) یک اختلال در وضعیت سلامت روان است که با است که با افکار عودکننده، مزاحم و ناخواسته تحت عنوان وسواس فکری شناخته میشود. رفتارهای تکرارشونده و تشریفاتی نیز بخش وسواس عملی (اجبار) این اختلال را تشکیل میدهند. برخی از کارشناسان بر این باورند که غذاهای مصرفی ما میتوانند کنترلکننده علائم OCD باشند. بررسی مجدد رژیم غذاییتان میتواند گام مثبتی در جهت کنترل وضعیت سلامت روان شما داشته باشد.
غذاهایی که به مدیریت OCD کمک میکنند
اغلب برای هر نوع اختلال، رویکرد درمانی خاصی توصیه میشود. خط اول درمان توصیهشده برای OCD شامل درمان شناختی رفتاری (CBT) و دارودرمانی است؛ اما عوارض جانبی برخی از داروها، بیماران را به سمت اشکال دیگری از درمان مثل مکمل های غذایی سوق میدهند. در اینجا به برخی مکمل های غذایی که در کنترل OCD اثرگذارند اشاره می کنیم.
غذاهای سرشار از ویتامین D
ویتامین D یکی از مهمترین منابع موردنیاز بدن است که از طریق مواد غذایی، مکملها و حتی نور خورشید قابل دریافت هست. این ویتامین در بهبود برخی از اعمال بدن همچون موارد زیر اثرگذار است:
• جذب کلسیم در شکم و استخوانها
• رشد استخوان
• جلوگیری از پوکی استخوان
• کاهش التهاب
• کمک به رشد سلولی و متابولیسم
• بهبود ایمنی
ویتامین D در موادی مثل ماهی مانند قزلآلا و سالمون، جگر گاو، تخممرغ، پنیر، قارچ، انواع شیر و غلات وجود دارد
علیرغم داده های محدود، بر اساس چند گزارش معتبر در سال 2020 بین ویتامین D و علائم OCD همبستگی منفی وجود دارد اما بااینحال، آزمایشهای بالینی بیشتری برای بررسی اینکه آیا مکمل ویتامین D میتواند علائم OCD را بهبود بخشد، موردنیاز است.
مواد غذایی سرشار از ویتامین B12
مانند اطلاعات در دسترس در خصوص تأثیرات ویتامین D، مطالعات الگویی را بین کمبود ویتامین B12 و OCD نشان میدهند. بر طبق همین نتایج توصیه میشود که پزشکان هر فرد مبتلا به OCD را از نظر کمبود احتمالی مواد معدنی و ویتامین ها را ارزیابی کنند، زیرا میتواند بر عملکرد مغز تأثیر بگذارد. بدن شما برای بهبود عملکرد سیستم عصبی مرکزی، تشکیل گلبول های قرمز سالم و ایجاد و حفظ DNA خود به ویتامین B12 نیاز دارد مواد غذایی مانند جگر گاو، صدف ها، ماهی تن، ماهی سالمون، گوشت گاو، شیر و ماست حاوی مقادیر قابلتوجهی از ویتامین B12 میباشند.
غذاهای سرشار از روی
از دیگر مواد مغذی که میتوان جهت کنترل علائم OCD از آن یاد کرد، روی هست. روی یک ماده ضروری برای رشد مغز بوده و نیز به هضم غذا کمک میکند. افراد مبتلا به OCD در خصوص توانایی های مغز خود جهت انطباق و تغییر در پاسخ به تجربیات و محیط دچار چالش اند. در همین راستا یک کار آزمایی بالینی کوچک در سال 2012 نشان داد که صرف توأمان روی و فلوکستین در تخفیف علائم OCD نقش پر رنگی دارد. از جمله مواد غذایی که می توانند مقادیر روی مورد نیاز بدن را تامین کنند می توان به صدف، گوشت گاو، خرچنگ، گوشت خوک و لوبیا اشاره کرد.
غذاهای سرشار از آنتی اکسیدان
بر اساس نتایج تحقیقات و پژوهش ها، مصرف آنتی اکسیدان ها می تواند یک درمان امیدوارکننده جایگزین برای بهبودعلائم OCD باشد. کارایی آنتی اکیسدان ها در کاهش انواع التهاب و در نتیجه کاهش فشار بر روی مغز و افزایش عملکرد آن می باشد.
بر طبق گزارشات حاصل از یک مطالعه در سال 2010، غذاهای گیاهی نسبت به غذاهای غیر گیاهی آنتی اکسیدان بیشتری دارند. در میان مواد غذایی در دسترس، شکلات تلخ، گردوی آمریکایی، بلوبری، توت فرنگی، کنگر فرنگی، تمشک، کلم پیچ و کلم قرمز حاوی مقادیر بالایی از آنتی اکسیدان هستند. در صورت تمایل شما می توانید با اندکی خلاقیت، از میان میوه های دارای آنتی اکسیدان بالا، تعدادی را انتخاب نموده و سالادی از میوه های مفید برای خود تهیه نمایید.
غذاهایی که در صورت ابتلا به OCD باید از آنها اجتناب کنید
التهاب مغزی
کارشناسان و پژوهشگران در سال 2012 دریافتند که التهاب مغزی افراد می تواند در OCD نقش داشته باشد؛ بنابراین، محتمل است اجتناب و پرهیز از مواد غذایی که موجب ایجاد التهاب در مغز می شوند، در کاش علائم OCD داشته باشند.
غذاهایی با شاخص قندی بالا
بر اساس یک بررسی معتبر در سال 2018، شکر در تسریع فرایند های التهابی نقش موثری دارد. در نتیجه برای کمک به کاهش احتمال التهاب، مصرف غذاهایی هچون آب نبات و دسر، نوشیدنی های شیرین شده با شکر، محصولات پخته شده، غذاهای حاوی شربت ذرت با فروکتوز بالا، عسل و شربت باید به حداقل میزان کاهش یابد. انجمن قلب آمریکا نیز با تکیه بر آمار های خود، افراد را به محدود کردن مصرف مواد غذایی قندی تشویق میکند. بر اساس گزارشهای آنها، اکثر زنان آمریکایی روزانه بیش از شش قاشق چایخوری شکر اکثر مردان آمریکایی بیش از نه قاشق چایخوری شکر مصرف کنند. این میزان مصرف شکر میتواند با تحریک التهاب مغز، آن دسته از افراد دچار OCD را با مشکلات جدی مواجه کند.
در پژوهشی بزرگتر در 2021، یافتهها حاکی از آن است که گوشت سرخشده با اثرگذاری بر آنزیم های روده تعادل گلوکز در بدن را برهم زده و التهاب و سموم تجمیع شده در بدن را افزایش میدهد.
سایر مواد غذایی مشکلزا
علاوه بر مواد غذایی که در بالا ذکر شد، وارد دیگری وجود دارند که باید در مصرف آنها، اصل تعادل در نظر گرفته شود. کربوهیدرات های تصفیهشده و گوشت های قرمز فرآوری شده از این دست مواد غذایی هستند
نکات مهم در عادات غذایی
سلامت روان هر فرد، بخشی جدایی ناپذیر از رفاه کلی اوست؛ بنابراین باید کوشید تا حد امکان، عناصر منفی اثرگذار بر این مفهوم مهم کنترل و مدیریت شوند. همانطور که در تمام این مطلب هدف تأکید بر اثر رژیم غذایی بر فاکتور های سلامت روان بود، باید اشارهکنیم که عاداتی مانند پیروی از یک رژیم غذایی متعادل، ورزش منظم و خواب کافی میتواند به افراد در مقابله با علائم OCD و سایر مسائل روانی کمک کند.
معاینات منظم پزشکی
اگر در حال حاضر داروهای تجویزشده توسط پزشک خود را برای مدیریت علائم OCD مصرف میکنید، در خصوص امکان جایگزین کردن سایر روش های درمان با درمان دارویی و استفاده از درمانهای کمکی نیز مشورت کنید. در صورت تصمیم بر قطع مصرف داروها، حتماً پزشک خود را مطلع کنید.
یادداشتی پایانی
در سال 2016، حدود 6/40 میلیون آمریکایی در فقر زندگی میکردند که بسیاری از آنها ناتوانی در فراهم کردن غذا، سوءتغذیه و ناامنی غذایی را تجربه کردهاند. علیرغم تعبیه برنامههای کمکی مانند (SNAP)، متأسفانه این حقیقت تلخ انکارناپذیر است که همه نمیتوانند همیشه غذای سالم بخورند. بسیاری از مردم به غذاهای تازه و مغذی دسترسی ندارند زیرا این احتمال هست که در محل زندگی آنها، دسترسی به منابع مالی برای تأمین امکانپذیر نباشد. اگر گزینه های ذکرشده در این مطلب برای شما قابل تهیه نیستند، نگران نباشید. به یاد داشته باشید که غذاهای منجمد و کنسرو شده، مانند میوه ها و سبزیجات منجمد یا کنسرو ماهی نیز میتوانند گزینه های سالمی باشند. همچنین به خاطر داشته باشید که تغییرات رژیم غذایی تنها استراتژی مراقبت از خود برای افزایش سطح سروتونین نیست. رواندرمانی نیز ممکن است گزینه مناسبی باشد، اما اگر از نحوه اقدام، ورود و بهرهمندی از این امکان آگاهی ندارید، مطالعه نکات موجود درمنابع رایگان همچنان مؤثر خواهند بود.
گام های بعدی
فراموش نکنید که تغییرات رژیم غذایی برای درمان همه علائم کافی نیست. در کنار این اقدام، جلسات رسمی با یک متخصص مجرب حوزه سلامت روان و یا حتی دارودرمانی نیز در کنار هم به بهبود علائم شما کمک میکنند. مدیریت OCD یک وضعیت چالشبرانگیز بوده و عزم و شجاعت زیادی از جانب هر فرد را میطلبد نیاز دارد با این وجود، نیاز به کمک در این مسیر همواره در افراد دیده میشود و همگی باید به خاطر داشته باشند که این سفری نیست که بتوانند بهتنهایی در آن قدم گذاشته و آنها به اتمام برسانند.
نظرتان را درمورد کارگاه با ما به اشتراک بگذارید