آزار و اذیت شریک عاطفی، یکی از بحران‌هایی است که جامعه امروز، در تمامی نسل‌ها و نژادها و سنین، با آن درگیر است. تحقیقات معتبری در دست داریم که نشان می‌دهد، سالانه 10 میلیون نفر از جمعیت آمریکا، با خشونت‌های خانگی مواجه هستند. اگر اخیراً در یک رابطه مخرب بوده‌اید، مطمئن باشید که در تجربه این وضعیت دردناک تنها نیستید و هیچ خطایی از جانب شما صورت نگرفته است. شما می‌توانید این چرخه معیوب را بشکنید، البته که برای این کار به یک برنامه حمایتی و مراقبت احتیاج دارید.
نشانگرهای یک رابطه مخرب
ترسا بلک (Theresa Black) مدیر بخش بالینی خانه لائورا، بر این باور است که پیش‌بینی رفتار کنترل گرانه و آسیب‌زا یک فرد در شروع رابطه، دشوار است. در واقع، در آغاز یک رابطه نمی‌توان گفت که آیا رفتارهای فرد به حدی از آزار و اذیت می‌رسد که رابطه را مخرب تلقی کنیم یا خیر؛ اما یک سری نشانه‌های هشدار وجود دارند که می‌توانید آن‌ها را در رفتار فرد جستجو کرده و از این طریق، برآیندی از شخصیت او داشته باشید. به موارد زیر توجه کنید:
- شما را از خانواده و دوستان جدا می‌کند.
- در مورد اینکه کجا هستید و چه می‌کنید، مداوم سؤال می‌پرسد.
- بدون مشورت گرفتن، مسائل مالی شما را کنترل و مدیریت می‌کند.
- مسئولیت گریز است و از زیر بار پذیرش اشتباهات خود شانه خالی می‌کند.
- رفتارهای تحریک‌آمیز داشته به‌وسیله آن، آتش خشم شما را شعله‌ور می‌کند.
- احساست و رفتار افراط گونه‌ای مثل وسواس و کنترل گری دارد
- خشونت فیزیکی، جنسی و هیجانی در رفتارش دیده می‌شود.
چه دلایلی ممکن است شما را به این رابطه برگرداند؟
بر اساس اطلاعات سازمان ملی مبارزه با خشونت‌های خانگی، یک فرد معمولی بعد از حدود 7 بار تلاش، می‌تواند از یک رابطه مخرب بیرون بیاید. کیتی هود (Katie Hood) معتقد است که ترک یک رابطه مخرب در برخی موارد فقط از لحاظ عاطفی و هیجانی سخت نیست، بلکه می‌تواند به‌عنوان تهدیدی برای زندگی فرد در نظر گرفته شود. گزارش‌های دستگاه قضایی آمریکا در سال 2000 نشان می‌دهد که تهدید یا اقدام به ترک رابطه، با افزایش خطر خشونت برای آن فردی که این تصمیم را گرفته است، ارتباط مستقیم دارد.
در اینجا به بعضی دلایل که می‌تواند شما را در یک رابطه مخرب نگه دارد اشاره می‌کنیم:
- به دلیل مشارکت در یک رویداد تروماتیک، به او احساس ندیکی می‌کنید.
- زوج شما با تهدید و کنترل گری، اجازه ترک رابطه را نمی‌دهد.
- نگرانی‌هایی در خصوص امنیت خود دارید.
- جایی برای رفتن ندارید
- حساب‌های مشترک بانکی، در حوزه استقلال مالی برای شما مسئله‌ساز می‌شود.
- نمی‌دانید چطور این رابطه را ترک کنید.
- یک گروه حمایتی برای مراقبت و همراهی شما وجود ندارد.
- ترس و شرم و خجالت را تجربه می‌کنید.
- حفظ بنیان خانواده و فرزندانتان اولویت بیشتری دارد.
- در مورد واکنش‌های رفتاری و احساساتی که طرف مقابل تجربه خواهد کرد و همچنین عواقبی که متوجه شماست، تردید دارید.
چگونه در مسیر تصمیم خود پیش برویم و به عقب برنگردیم؟
اگر نمی‌دانید چطور یک رابطه مخرب را ترک کنید و یا فکر اینکه به آن بازگردید باعث ایجاد نگرانی در شما شده است، موارد زیر، به‌عنوان گام های عملیاتی برایتان سودمند خواهد بود.
برای امنیت خود برنامه‌ریزی کنید.
اقدام جهت کاهش احتمال خطر آسیب‌دیدگی در زمان ترک رابطه در گرو ایجاد یک دایره امنیتی است. ابعاد این برنامه امنیتی شامل موارد زیر است:
- فردی که در صورت نیاز از کمک و حمایت او بهره ببرید.
- چیزهایی که در زمان ترک رابطه باید همراه خودتان ببرید.
- مراقبت و حمایت از فرزندان و حیوانات خانگی
- افزایش امنیت در محیط کار، مدرسه (برای فرزندان)، عبادتگاه و فروشگاه‌ها
- پیش‌بینی احتمالات در خصوص رفتار طرف مقابل
هود اشاره می‌کند که عوامل مشخصی می‌توانند میزان آسیب‌زایی روابط مخرب را تشدید کنند. به گفته او، هر فرایند ترک و جدایی به‌اندازه یک رابطه منحصربه‌فرد است، بنابراین برنامه‌ریزی برای چگونه خاتمه دادن به آن نیز به همان اندازه اهمیت دارد. اگر برای خروج از یک رابطه مخرب احتیاج به کمک دارید، بلک پیشنهاد می‌کند تا برای برنامه‌ریزی، از نهادهای مبارزه با خشونت خانگی یاری جویید. به خاطر داشته باشید که انتخاب‌ها و مسیرهای متعددی برای حفاظت از خود، پیش روی شماست.
یک شبکه ارتباطی امن بسازید.
برای جلوگیری از بازگشت به رابطه مخرب، با دوستان و آشنایانی که از تصمیم شما حمایت می‌کنند در ارتباط باشید. هود همچنین پیشنهاد می‌کند که اگر به خاطر شریک عاطفی‌تان با دوستان و نزدیکان قطع ارتباط کرده بودید، برای برقراری مجدد روابط خود تلاش کنید.
فراموش نکنید که چرا این رابطه را ترک کردید.
کاملاً طبیعی است که گاهی دلتنگ بر شما غلبه کند، اما این مساوی با بازگشت به رابطه نیست، بلکه بدان معناست که علی‌رغم احساسات خوبی که این رابطه در شما ایجاد کرده است، درمجموع برآیند مثبتی نداشته و از آنجایی که هرکس شایستگی حضور در رابطه سالم، امن، لذت‌بخش را دارد، پس عملاً برگشتی در کار نیست. هود پیشنهاد می‌کند که در یک دفترچه، دلایل تصمیم خود مبنی بر خروج از آن رابطه و همچنین مواردی که یادآوری می‌کنند نباید به آن رابطه بازگردید، در کنار علل ترک رابطه قید کنید. هر زمان که دلتنگ شدید به این دفترچه رجوع کنید تا از این طریق، آنچه باعث خاتمه این رابطه شد برایتان مرور شود.
خودتان را در اولویت قرار دهید.
احتمالاً شما به احساس و واکنش پارتنر خود، زمانی که رابطه را ترک می‌کنید فکر خواهید کرد. مخصوصاً اگر پارتنرتان از لحاظ عاطفی دچار آسیب است؛ اما همیشه احساسات خود را در اولویت قرار دهید. فراموش نکنید که خروج از یک رابطه مخرب، یک تصمیم شجاعانه و مثبت در جهت زندگی سالم است. پس برای چنین اقدام سخت اما درستی به خودتان افتخار کنید. رشد و خودشکوفایی شما از هر چیزی مهم‌تر است؛ بنابراین در این دوران نسبت به فرایند خود مراقبتی توجه ویژه‌ای داشته باشید. به خودتان عشق بورزید و فرصتی برای ترمیم زخم‌های روانی‌تان به خود بدهید.
به احساستان اطمینان کنید.
اگر نکته منفی را در خصوص رابطه‌تان احساس کردید، آن را نادیده نگیرید زیرا که در اغلب موارد، آنچه متوجهش شدید، به واقعیت نزدیک است. درنهایت، شما آگاه‌ترین فرد نسبت به موقعیت خودتان هستید. به قضاوت و احوالات درونی خود، برای تشخیص بهترین زمان برای ترک رابطه توجه کنید. شما قدرت لازم برای خروج از رابطه را دارید، فقط کافی است که درست‌ترین زمان را انتخاب کنید.
در جهت استقلال خود گام بردارید.
دراین‌باره، تحقیقات کمی وجود دارد، اما به نقل از مراکز پیشگیری و کنترل بیماری‌ها، افزایش قدرت تأمین امنیت مالی و مسکن، خطر مواجهه با خشونت از سمت زوج شما را کاهش خواهد داد. اگر در امور شغلی، مالی و مسکن به زوج خود وابسته بوده‌اید، این جدایی گام مهمی در جهت کسب استقلال برای شما خواهد بود. در درآمد و پس‌انداز استقلال مالی خود را شکل دهید. این کار همچنین به شما در جهت حفظ فاصله از پارتنر خود بعد از خروج رابطه کمک می‌کند. در واقع، هر قدر زنجیرهای وابستگی مابین شما دو نفر قطع شود، احتمال بازگشت شما به رابطه کمتر خواهد بود.
این حمایت را در کجا باید جستجو کرد؟
منابع زیادی در هنگام خروج از یک رابطه مخرب وجود دارند که در اینجا به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم.
سازمان‌ها و گروه‌های حمایتی
شرکت در گروه‌های حمایتی، عضویت در این سازمان‌ها و حضور سایر افرادی که در این موقعیت قرار دارند، به شما کمک خواهد کرد. به گفته هود، بسیاری از افرادی که یک رابطه مخرب را تجربه کرده‌اند، زمانی که درگیر یک عشق حقیقی می‌شوند، احساس رهایی می‌کنند. سپس از طریق آموزش، عضویت در گروه‌های داوطلب، حمایت از مدیران مدارس، دانش آموزان و کارکنان، به افرادی مثل خودشان کمک می‌کنند.
درمان
به یاد داشته باشید که زوج‌درمانی در روابط مخرب کمک‌کننده نیست؛ اما درمان فردی باعث افزایش قدرت شما در رابطه، تعیین مرزها و درک بهتر از خشونت‌های خانگی می‌شود. یک متخصص سلامت روان همچنین می‌تواند با آموزش استراتژی ها و راهکار ها، در شکل‌گیری روابط بهتر در آینده کمک کند. این نکته حائز اهمیت است که در خصوص الگوهای رفتاری آسیب‌زا و مصادیق آن، در جهت شکستن چرخه خشونت آموزش ببینید. این نکته را همواره به یاد داشته باشید که مسیر دانش و آگاهی به مقصد کسب قدرت منتهی می‌شود.
چشم‌انداز آینده
ممکن است که شما یک رابطه مخرب را به نفع خواسته‌ها و نیازهای خود ترک کنید. هر موقعیتی، نیازمند واکنشی منحصربه‌فرد است؛ اما برنامه‌ریزی، ایجاد شبکه حمایتی، اولویت قرار دادن خود مراقبتی و استقلال نیز می‌تواند در ارائه یک پاسخ کارآمدتر به شما کمک کند. طبیعتاً هیچ‌کس لایق آزار و اذیت نیست و راه‌های زیادی برای التیام زخم‌هایتان وجود دارد. عضویت در گروه ها و سازمان‌های حمایتی، ارتباط با نزدیکان و روان‌درمانی، بهترین اقدامات برای شروع و کمک به خودتان است. هیچ‌گاه تنها نیستید و رابطه شما بازتابی از شخصیت، قدرت و یا ارزش شما نیست. به یاد داشته باشید که شما ارزشمندید و شایسته رابطه‌ای هستید که در آن احساس خوبی دارید. اگر آمادگی روانی خود را بالا ببرید، قطعاً می‌توانید روابط سالم‌تر و خوشایندتری را بسازید؛ اما دراین‌بین، از امنیت و سلامت خود غافل نشوید.
منبع: PsychCentral
نظرتان را درمورد کارگاه با ما به اشتراک بگذارید