تنهایی، یا فقدان ارتباط معنادار، به شکل‌های متعددی ظاهر می‌شود. ممکن است آن را به شکل نبودن دوستی یا معاشرت احساسش کنید. حتی ممکن است موقعی پیش بیاید که بقیه در اطرافتان حضور فیزیکی دارند، ولی شما کمبود صمیمیت عاطفی احساس می‌کنید. بخش عمده‌ای از وجود شما در مقام انسان بزرگسال تحت تأثیر سال‌های اولیۀ عمرتان قرار دارد. اگر در کودکی ترومایی تجربه کرده باشید، ممکن است صمیمیت عاطفی، روابط پایدار و احساس امنیت در کنار دیگران در بزرگسالی برایتان دشوار باشد. هر کدام از این عوامل می‌تواند به احساس عمیق تنهایی منجر شود. ممکن است مستعد کنار زدن دیگران، پرهیز از صمیمیت یا تجربۀ تعارض‌های متعدد در روابطتان شده باشید - علی‌رغم علاقۀ واقعی‌تان به داشتن رابطه‌ای امن که کمکتان کند کمتر احساس تنهایی کنید. رفتن پیش درمانگر می‌تواند در شکستن این چرخه بهتان کمک کند.
ترومای کودکی چگونه ممکن است به تنهایی بزرگسالی منجر شود
ترومای کودکی ممکن است در بزرگسالی به تنهایی‌تان بینجامد، چرا که بر تعاملات اجتماعی‌تان و توانایی‌تان در برقراری روابط معنادار تأثیر می‌گذارد. براساس پژوهشی در سال 2018، افرادی که تجربۀ ترومای کودکی یا بزرگسالی را از سر گذرانده‌اند بیش از دیگرانی که سابقۀ تروما نداشته‌اند آشفتگی مرتبط با تنهایی گزارش کرده‌اند. تنهایی اجتماعی و عاطفی نیز مشمول این وضعیت بوده است. جسیکا فریک، مشاور باتجربه، در این باره توضیح می‌دهد: «تروما به‌طرزی معنادار بر مغز و بر نحوۀ پردازش تهدیدها توسط مغز تأثیر می‌گذارد – بازماندگان معمولاً مراقب‌ترند و آدم‌ها را بیش از دیگران تهدیدکننده می‌دانند.» این حالت به نام «هشیاری مفرط» شناخته می‌شود. فریک می‌افزاید: «برای افرادی که تجربۀ تروما داشته‌اند معمولاً آغوش باز کردن برای دیگران و اعتماد کردن به ایشان سخت است، به‌ویژه اگر با کسی دربارۀ ترومای خود صحبت کرده باشند ولی حمایت لازم را دریافت نکرده یا اصلاً حرفشان را باور نکرده باشند.» همچنین ممکن است وقتی به دیگران زیاد نزدیک می‌شوید، از آسیب دیدن توسط آنها بترسید. فریک می‌گوید: «این وضعیت به رفتاری خودتخریب می‌انجامد: فرد بازمانده از ارتباط با دیگران پرهیز می‌کند، بعد مردم کم‌کم خیال می‌کنند که او نمی‌خواهد ارتباط بگیرد که خود همین نیز نگرانی‌های بازمانده را بسیار بیشتر و قوی‌تر می‌کند.»
تأثیر ترومای کودکی بر دلبستگی
نظریۀ دلبستگی می‌گوید که دلبستگی شما به مراقب اولیه‌تان در سال‌های نخست زندگی می‌تواند بر شخصیت بزرگسالتان اثر بگذارد. اگر در دستان مراقب خود ترومایی تجربه کرده باشید، ممکن است دچار ترومای دلبستگی هم شده باشید. دکتر رایان سی. وارنر، روان‌شناس بالینی، از تأثیری می‌گوید که ترومای کودکی می‌تواند بر دلبستگی ایجاد کند. به اعتقاد او، «ترومای رابطه‌ای در دوران کودکی برای اعتمادبه‌نفس، خودانگاره و توانایی برقراری پیوندهای قوی با دیگران بسیار آسیب‌زننده است.» «منشأ این مسئله سوءرفتار یا بی‌اعتنایی در دوران کودکی است و می‌تواند برای همیشه توانایی افراد را در خلق روابط سالم با دیگران تحت تأثیر قرار دهد. کسانی که تجربۀ ترومای رابطه‌ای را از سر گذرانده‌اند ممکن است از صمیمیت بترسند، به‌سختی به دیگران اعتماد کنند و احساس ناایمنی داشته باشند.» وارنر در ادامه می‌افزاید: «دوران کودکی بخش بزرگی از رفتارهای ما را در بزرگسالی شکل می‌دهد. اگر بچه‌ای هیچ مرجعی برای روابط سالم نداشته باشد و نزدیکانش از او سوءاستفاده کرده باشند، ممکن است در آینده نداند که چطور روابط خودش را شکل بدهد.»
دربارۀ ترومای کودکی
کاندین فیلیپس، مشاور مجرب، می‌گوید: «ترومای کودکی هستۀ وجودی‌مان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. مغز را از نو سیم‌کشی می‌کند و نحوۀ درک ما را از دنیا کاملاً دگرگون می‌سازد – مخصوصاً وقتی که پای روابط به میان می‌آید.» ترومای کودکی می‌تواند گستره‌ای از دلایل مختلف داشته باشد، ازجمله سوءاستفاده، غفلت یا تصادفی شدید.
وقتی ما ترومایی تجربه می‌کنیم، مغز و سیستم عصبی خودشان را انطباق می‌دهند تا از ما حمایت کنند. معنایش این است که عمیقاً احساس نیاز می‌کنید که از موقعیت‌هایی بپرهیزید که شما را به یاد آن تروما می‌اندازند. اگر این تروما در بافت یک رابطۀ نزدیک رخ دهد، طبیعی است که در آینده هم اعتماد کردن به دیگران برایتان دشوار باشد. فیلیپس در ادامۀ توضیحاتش می‌گوید: «ترومای کودکی بیش از همه به این معناست که وقتی بچه بوده‌اید، بزرگسالان اطرافتان امن، ثابت‌قدم یا از نظر عاطفی بالغ نبوده‌اند. بودنِ همۀ اینها برای ایجاد احساس امنیت در کودک حیاتی است.» هیچ آستانۀ یکسانی برای همگان وجود ندارد که نشان بدهد ترومای کودکی چگونه بر روابط شما با دیگران تأثیر می‌گذارد. تجربه‌های نامطلوب زودهنگام، از یک رویداد واحد گرفته تا ترومای پیچیده، می‌توانند آثاری طولانی‌مدت بر جا بگذارند. فیلیپس معتقد است که «تأثیر پابرجاست و فرقی هم نمی‌کند که از رویدادی واحد باشد، چندباره باشد یا اینکه کودک در محیطی سمی بزرگ شده باشد؛ محیطی که در آن درست نمی‌دانسته در هر لحظۀ مشخصی با چه نسخه‌ای از والدین یا مراقبان خود مواجه خواهد شد.»
تنهاییِ پس از ترومای کودکی را چگونه درمان کنیم
1- یک روان‌درمانگر بیابید
برای غلبه بر تنهایی حاصل از ترومای کودکی، کایلر شاموِی، دکترای روان‌شناسی، توصیه می‌کند روان‌درمانگری بیابید که تخصص تروما داشته باشد. او می‌گوید: «شما مجبور نیستید به‌تنهایی این کار را بکنید. روان‌درمانی اولین خط درمان است و مؤثرترین راه است برای کنار آمدن با درد حاصل از تروما.» روش‌های متعددی برای درمان تروما وجود دارد که یکی از رایج‌ترین گزینه‌ها درمان پردازش شناختی است.
2- ریسک کنید
«مشتاق ریسک کردن باشید، با آدم‌های جدید ملاقات کنید و دیگران را به زندگی‌تان راه بدهید. ممکن است دوباره ضربه بخورید، ممکن هم هست نخورید. شاید با آدم‌هایی آشنا شوید که به آدم‌ها اهمیت می‌دهند، کسانی که می‌توانند به شما عشق و علاقه بورزند.» این را شاموِی می‌گوید. «و شاید هم بیاموزید به آن باورهایی ترومایی قدیمی‌تان تکانی بدهید و، از طریق تجربه‌های هیجانی اصلاحی، آنها را با باورهایی جدید جایگزین کنید.»
3- طرز فکری روبه‌رشد داشته باشید
نکتۀ دیگری که شاموِی بر آن تأکید می‌کند اهمیتِ طرز فکر روبه‌رشد است؛ اصطلاحی که دکتر کارول وِک وضع کرده. تمرکز چنین طرز فکری بر رشد و بهبود در طول زمان است. «اگر معتقدید که در تنهایی گیر افتاده‌اید و هیچ چیز نمی‌تواند تغییر کند (که طرز فکری ایستاست)، شاید حق با شما باشد. ولی اگر معتقدید که هر چیزی می‌تواند بهتر شود، که می‌توانید یاد بگیرید که ارتباط و تعلق بیابید، آن وقت است که دیگر همیشه احتمال بهتر شدن امور وجود دارد.» در واقع هم خیلی‌ها متوجه تغییرات مثبتی می‌شوند که در طول مسیر درمان ظاهر می‌شوند – مانند روابط بهبودیافته، احساس بهتری از توانایی فردی، یا ارتباطات معنوی عمیق‌تر. به اینها رشد پساترومایی گفته می‌شود.
4- عشق به خود را تمرین کنید
به اعتقاد دیمیتریوس پکسارس، مشاور بالینی حرفه‌ای، «کلید احساس تنهایی نکردن این است که بر عشق به خود و خودآگاهی و درمان تروما کار کنید.» «لحظه‌ای که کم‌کم برای آدم‌ها جا می‌افتد که چه چیزی و چرا برایشان رخ داده و اینکه تقصیر آنها هم نبوده، آن‌گاه کم‌کم شروع می‌کنند به دوست داشتن و درک کردن بیشتر و بیشترِ خودشان. این فرایندی است که زمان می‌برد، ولی کاملاً عملی است و خودم هم در کارم به‌عنوان درمانگر بارها و بارها شاهدش بوده‌ام.»
5- قدم‌های کوچک اجتماعی بردارید
هرچند ممکن است ملاقات همین الانِ آدم‌ها ترسناک به نظر برسد، چه گروه‌های جدید باشند و چه دوستان قدیمی، به برداشتن گام‌هایی کوچک و آسوده بیندیشید. به‌عنوان مثال، می‌توانید به یکی از دوستانتان که مدت‌هاست با او صحبت نکرده‌اید پیغامی بفرستید و حالش را بپرسید. یا حتی می‌توانید برنامه‌ای بریزید و بروید با هم فنجانی قهوه بنوشید. پیوستن به کلوب‌های اجتماعی مبتنی بر سرگرمی‌هایتان هم می‌تواند بهتان کمک کند. گروه‌های حمایتی برای افرادی که تجربۀ تروما داشته‌اند می‌توانند فضایی امن باشند برای ملاقات با افراد جدید.
قدم‌های بعدی
اگر بعد از ترومای کودکی احساس تنهایی می‌کنید، درک ارتباط بین این دو می‌تواند به شما در تغییر روابطتان با دیگرا کمک کند. تقصیر شما نیست اگر از ارتباطات اجتماعی کنار کشیده شده‌اید یا با روابط مشکل دارید. در عوض، ممکن است به پاسخ‌های خودمراقبتی‌ای برگردد که در کودکی آموخته‌اید. یافتن درمانگر متخصص تروما قدم اول مهمی است. همچنین می‌توانید تمرین‌های درمان جسمانی را بیازمایید که برای کمک به درمان ترومای شما طراحی شده‌اند.
نظرتان را درمورد کارگاه با ما به اشتراک بگذارید