اختلال شخصیت هیستریونیک (HPD) در حالت اولیه، شامل تمایل به مشاهده موقعیت‌ها با سطح هیجانی و عاطفی بالا و نمایش رفتارهای بیش‌ازحد نمایشی است که هدف آن جلب توجه دیگران نسبت به خود است. این رفتارها آگاهانه و عامدانه نیست. ممکن است برای شما بسیار طبیعی باشد که این‌گونه رفتار کنید و از اینکه این رفتارها چگونه بر روابط شما با افراد دیگر تأثیر می‌گذارد آگاه نباشید. اولین و بهترین قدم برای آگاهی بیشتر از رفتارها و نگرش های خود، کسب اطلاعات بیشتر در مورد این بیماری است.
اختلال شخصیت هیستریونیک چیست؟
شخصیت هیستریونیک یکی از 10 اختلال شخصیتی است که شناسایی و نام‌گذاری شده‌اند. این بیماری به همراه اختلالات شخصیت مرزی، ضد اجتماعی و خودشیفته در طبقه بندی دسته B قرار می‌گیرد. ویژگی اصلی اختلالات دسته B کنترل احساسات و تمایل به انجام اعمال غیرقابل پیش‌بینی مشخص می‌شود. این افراد همچنین ممکن است کنترل انگیزه‌ها و احساسات خود را چالش برانگیز بدانند که می‌تواند باعث شود در روابط خود با اصطکاک روبرو شوند. به همین خاطر، این اختلال ها با سایر اختلالات روانی مثل افسردگی، اضطراب وشبه جسمانی همبود خواهند بود
رفتارهای هیستریونیکی که این اختلال را مشخص می‌کند نشات گرفته از ژنتیک، روابط و تجربیات دوران کودکی، ضربه های روحی و تروما و تأثیرات محیطی و فرهنگی است. در برخی موارد، یادگیری اجتماعی نیز عامل مهمی است. به عنوان مثال، زمانی که کودک رفتار و نگرش یک بزرگ‌سال را مشاهده کرده و سپس مکرراً تقلید می‌کند.
رفتارهای توجه طلبانه
اگر شما شخصیت هیستریونیک دارید، ممکن است توجه مداوم و بیش از اندازه دیگران در هر محیطی که هستید، جز نیاز های اصلی شما باشد و اگر توجه زیادی به شما نشود، ممکن است عمیقاً احساس ناراحتی و ناامیدی کنید. شما برای جلب این توجه، ممکن است شروع به استفاده از تکنیک های مختلف رفتاری مانند انتخاب پوشش تحریک‌آمیز، بیان داستان های اغراق آمیز در مورد زندگی تان و بزرگ‌نمایی علائم بیماری کنید. هر بار که شما برای هر یک از این رفتارها مورد توجه مثبت قرار می گرفتید، احساس می کردید که پذیرفته شده اید و این برایتان لذت‌بخش بوده است. این می‌تواند باعث شود که روند رفتاری شما به همین ترتیب ادامه پیدا کند.
رفتار اغواکننده
لباس پوشیدن به شیوه ای تحریک آمیز حتی در موقعیت‌ها و مکان‌هایی که ممکن است این امر نامناسب تلقی شود، مانند یک محیط اداری با همکاران یا رئیس نیز یکی دیگر از علائم رفتاری افراد نمایشی است. این رفتار تلاشی برای وارد شدن به یک رابطه صمیمی با دیگران نیست، بلکه راه ناخودآگاه دیگری برای جلب‌توجه اطرافیان است.
احساسات سطحی و در نوسان
فردی با شخصیت هیستریونیک ممکن است تغییرات مداوم در خلق‌وخو، علایق و احساسات خود تجربه کند. این تغییرات ممکن است سریع و شدید به نظر برسند. این تغییرات مداوم در احساسات ممکن است باعث شود دیگران شما نسبت به صداقت شما دچار شک و ابهام شوند. تغییرات مکرر سبک زندگی نیز ممکن است نتیجه این تغییرات سریع در خلق و خو و حالات عاطفی شما باشد.
تمرکز بر ظاهر و وضعیت فیزیکی
اگر با اختلال شخصیت نمایشی دست‌وپنجه نرم می‌کنید، ممکن است به طور مداوم تغییر کرده و روی ظاهر فیزیکی خود کار کنید تا توجه را به خود جلب کنید. تغییر مکرر رنگ مو یا مدل موی خود، پوشیدن لباس‌ها و کفش‌های پر زرق و برق، استفاده از اکسسوری های متنوع و توجه بیش‌ازحد به جسم مثلاً وزن یا فرم صورت می‌تواند از نمونه این رفتار ها باشد.
گفتار مبهم و نمایشی
زیاد صحبت کردن و صحبت‌های بی محتوا و سطحی تر و همچنین استفاده از الفاظ سنگین ولی با جزئیات کم نیز از نشانه‌های رفتاری افراد مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی است. اگر در خلال همین گفتگوها نتوانید منظور خود را انتقال دهید، قطعاً احساس بسیار بدی خواهید داشت. به دلیل این نوع مکالمه، ممکن است دیگران شما را سطحی تصور کرده و در ارتباط با شما دچار اصطکاک شوند.
نمایشنامه سازی
افرادی با شخصیت نمایشی تمایل دارند در احساس خود اغراق کرده و با بیشترین شدت آن‌را نمایش دهند. به همین دلیل است که این افراد بیشتر از سایرین از جملات عاطفی استفاده کرده و رفتار های تکانشی بیشتری داشته باشند. این نوع رفتارها ممکن است در ابتدا برای دیگران هیجان‌انگیز به نظر برسند، اما ممکن است به سرعت طاقت‌فرسا شوند. آن‌ها می‌توانند افراد دیگر را به سمت عقب‌نشینی از رابطه شما سوق دهند. به عنوان یک فرد مبتلا به HPD، ممکن است بیش‌ازحد به دیگران اعتماد کنید و اغلب تحت تأثیر نظرات آن‌ها قرار بگیرید.
احساس نزدیکی بیش از حد با دیگران
ممکن است احساس کنید به اطرافیان خود حتی اگر به تازگی آن‌ها را ملاقات کرده باشید بسیار نزدیک هستید. این احساس نزدیکی در عین خوشایندی موقتی می‌تواند عواقبی نیز برای شما داشته باشد. ممکن است در هنگام ارتباط با دیگران از این طریق آگاه نباشید یا تظاهر به بی‌احترامی نکنید ابراز علاقه شما به دیگران غیر واقعی نیست پس بنابراین، احتمال آن وجود دارد که از دیگران نیز انتظار داشته باشید تا شما را نیز همان‌گونه دوست بدارند و احساست خود را نسبت به شما ابراز کنند. در بسیاری از موارد، ممکن است خیلی سریع و آسان به دیگران وابسته شوید، بدون اینکه در ابتدا با آن‌ها تعامل زیادی داشته باشید. این ممکن است که به راحتی موجب دوری طرف مقابل از شما شود.
از دید دیگران، افرادی که شخصیت نمایشی دارند از مجموعه رفتارهای توجه طلبانه خود لذت نمی برند. این افراد، اغلب احساسات شدیدی دارند که به‌صورت خشم، ناامیدی، افسردگی و اضطراب نشان داده می‌شوند. در پشت صحنه رفتار های نمایشی، ممکن است میل به پذیرفته شدن و ارتباط سریع با دیگران و احساس ناامیدی دائمی وجود داشته باشد. تلاش‌های شما برای نزدیک‌تر شدن یا صمیمی‌تر شدن سریع‌تر با دیگران ممکن است متقابل نباشد، زیرا ممکن است افراد دیگر در هنگام دریافت محبت بیش از حالت گیجی، غرق شدگی و یا سردرگمی داشته باشند. همان‌طور که در سایر اختلالات شخصیتی نیز قابل مشاهده است، چنین رفتار هایی می‌تواند در رابطه بین فردی بخصوص روابط عاطفی مشکل ایجاد کند. این افراد ممکن است چنین فکر کنند که مشکل از طرف مقابل است و یا با پذیرش مسئولیت خود به دنبال کمک یک فرد متخصص و حرفه‌ای باشند. اغلب با کمک یک درمانگر، افراد قادر خواهند بود که احساسات خود را مدیریت و با موقعیت تطبیق دهند. بدون شک با گذشت زمان، بهبودی حاصل‌شده و کیفیت روابط ارتقا خواهد یافت.
آیا اختلال شخصیت هیستریونیک همان برونگرایی است؟
برونگرایی یک ویژگی شخصیتی است. برون‌گرا فردی است که معمولاً به‌عنوان فردی اجتماعی توصیف می‌شود زیرا از تعامل با مردم لذت می‌برد و سرشار از انرژی است. تفاوت افراد نمایشی با افراد درون‌گرا در این است که حتی اگر از ارتباط با دیگران لذت می‌برند، ترجیح می‌دهند به همان اندازه یا بیشتر برای خود وقت بگذارند. تعامل بیش از حد با افراد دیگر ممکن است شخصیت‌های درون‌گرا را ناراحت کند در مقابل خلوت و تنهایی بیش‌ازحد می‌تواند برون‌گراها را آزار دهد. از طرف دیگر، فردی که دارای HPD است، نیاز سیری‌ناپذیری به جلب‌توجه دیگران داشته و میل زیادی به تائید طلبی دارد. چنین مسئله‌ای ممکن است باعث مشکلات طولانی‌مدت در رابطه درون فردی (هویت و عزت‌نفس) و ارتباط بین فردی (صمیمیت) ایجاد کند.
آیا شخصیت نمایشی همان «خودشیفتگی» است؟
گاهی اوقات، برخی از علائم اختلال شخصیت با یکدیگر همپوشانی دارند، به ویژه اگر در یک دسته قرار گیرند. برای مثال، هم افراد مبتلا به HPD و هم افراد مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته (NPD) از توجه زیادی لذت می‌برند؛ اما در این میان، فردی با اختلال شخصیت خودشیفته، توجهی را می‌خواهد که از تکریم ناشی می‌شود. از طرف دیگر، فردی که دارای HPD است، خواهان توجهی است که ممکن است به او احساس قدردانی یا ارتباط بدهد، اما لزوماً احترام نیست.
اختلال شخصیت هیستریونیک چگونه درمان می شود؟
اولین قدم برای تغییر این است که فرد بپذیرد ریشه مشکلات شما با دیگران به برخی از رفتارهای شما مربوط می‌شود. غلبه بر این موضوع می‌تواند گامی سخت باشد. کمک گرفتن از یک متخصص سلامت روان می‌تواند این مسیر را هموارتر کند.
روان‌درمانی مؤثرترین روش درمانی برای اختلال شخصیت نمایشی است. اهداف اصلی این درمان عبارت‌اند از:
• کاهش ناراحتی عاطفی
• افزایش سازگاری و مهارت‌های اجتماعی
• بهبود عزت‌نفس
• کمک به درک نقش خود در موقعیت‌های استرس‌زا
• آگاهی از احساسات و اعمال
این اهداف کلی و قابل‌دسترس هستند. نکته کلیدی تعهد فرد به جلسات درمان و شرکت فعالانه در جلسات درمانی است. چند سبک روان‌درمانی برای درمان شخصیت هیستریونیک مؤثر است. برخی شیوه‌های مؤثر روان‌درمانی برای اختلال شخصیت عبارت‌اند از:
• درمان شناختی رفتاری
• درمان بین فردی
• رفتاردرمانی دیالکتیکی
• گروه‌درمانی و خانواده‌درمانی
در برخی موارد، برخی از حالات احساسی مرتبط با اختلال شخصیت نمایشی ممکن است با دارو هایی مثل ضدافسردگی و تثبیت‌کننده‌های خلق‌وخو درمان شوند. به‌طورکلی، شما به عنوان یک فرد دچار اختلال شخصیت نمایشی می‌توانید یک زندگی کاربردی و سازنده داشته باشید، به‌خصوص اگر در این مسیر از یک متخصص سلامت روان کمک بگیرید. راهنمایی یک متخصص به شما کمک می‌کند تا بینشی در مورد وضعیت خود و نحوه ایجاد چندین مکانیسم مقابله برای بهبود روابط و تصویر خود به دست آورید.
نظرتان را درمورد کارگاه با ما به اشتراک بگذارید